ابزار وبمستر

علوم زیستی | باغبانی

اثرات مخرب کودهای شیمیائی و سموم دفع آفات گیاهی بر سلامت انسان و تخریب محیط زیست در مشگین شهر

استفاده از کودهای شیمیائی و نیز سموم دفع آفات گیاهی به یک نگرانی بزرگ در مشگین شهر تبدیل شده است. بطوری که همه کشاورزان برای تولید بیشتر و سود بیشتر حد ومرزی برای استفاده از این ترکیبات قرار نداده اند.از طرف دیگر کشاورز هیچ اطلاعاتی در مورد سمی یا کودی که مصرف میکند را ندارد.در کشورهای اروپائی متخصصان وکارشناسان گیاه پزشکی با مطالعات خود بروی باغات اقدام به تجویز سموم و نظارت بر چگونگی مصرف آن توسط کشاورز را دارند. ولی  متاسفانه در مشکین شهر چنین نیست!میانگین مصرف سموم حشره کش در ایران45درصد وسموم کنه کش و قارچ کش25 درصد میباشد.بعضی از این سموم سیستماتیک وبرخی نیز جذبی هستند.این در حالی است که میانگین مصرف سموم  فوق در دنیا به ترتیب25.5و18.6درصد میباشد.مشخص میشود که مصرف سموم کشاورزی در ایران از میانگین جهانی خیلی بالاتر است.در گذشته زمینهای زراعی یکسال محصول میداد و سال بعد به صورت آیش باقی میماند. زمین فرصت لازم برای احیاء خود ومیکروارگانیسم ها را پدید می آورد. ولی با انقلاب کودها در عرصه کشاورزی ابتدا همه افکار عمومی به پیشرفت وافزایش محصول جلب شد ولی بی خبر از اثرات آن وآینده اش بود.باید اذعان کنیم که در گردابی فرو مانده ایم که راه برگشتی برای خود نگذاشته ایم. کودهای شیمیایی را باید در چارچوب یک مدیریت تغذیه با مخلوط کردن تمامی منابع غذایی موجود در مزارع به کار گرفت و در صورت امکان برای هر مزرعه با توجه به نتایج آزمایش خاک و تاریخچه بهره برداری از آن، برنامه جداگانه ای تنظیم کرد. در چند دهه اخیر با توجه به افزایش جمعیت و تقاضای روزافزون برای مواد غذایی، از کودهای شیمیایی به عنوان ابزاری برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح، استفاده بی رویه شده است.طی تحقیقات انجام گرفته مشخص گردیده است که ترکیبات نیتراته در بدن انسان از عوامل اصلی بروز سرطانهای مختلف میباشد. در این میان ،جنینها و کودکان آسیب پذیرترین افراد هستند.تولد کودکان ناقص و عقب مانده ، کاهش هوش و بسیاری از پیامدهای دیگر ناشی از اثرات زیان بار مصرف بیش از حد کودهای شیمیائی است.طی تحقیقی که در سال 2012در کشور ترکیه انجام یافته به این نتیجه رسیدند که :کودهای فسفاته ،نیتراته،آمونیوم و نمک های پتاسیم  از بزرگترین منابع تزریق کننده  فلزات سنگین نظیر:جیوه،کادمیوم،آرسنیک،مس ، نیکل ، توریوم و اورانیوم 238میباشد.استفاده زیاد از این کودها باعث تجمع این فلزات سنگین در خاک شده و ساختمان خاک را از بین برده(در دراز مدت) وحاصلخیزی خاک کاهش میابد واز طرفی دیگر ورود این عناصر سنگین به بافتهای محصولات کشاورزی و مصرف آن توسط انسان باعث بروز مشکلات جدی در بدن انسان میشود. این عناصر در خاک شستشو یافته و وارد چرخه آبهای زیر زمینی میشود.آبها آلوده میشوند، این آبها به مصرف انسان ،احشام و گیاهان رسیده و باز هم قربانی آخر انسان بیچاره است. ترکیباتی  از قبیل نیترات سدیم، آمونیوم نیترات ،پتاسیم کلرید، سولفات پتاسیم و آمونیوم کلرید باعث تخریب ساختمان  خاک میشود.از طرفی اکسید شدن ترکیباتی نظیر مونو اکسید نیتروژن و دی اکسید نیتروژن و ورود آنها به اتمسفر باعث بروز آلودگی های هوا وتشکیل بارانهای اسیدی را به همراه خواهد داشت.کشور ترکیه کمترین استفاده را از کودهای شیمیائی در بین کشورهای جهان دارد.ترکیبات نیتراته اکثرا در بافتهای گیاهی جمع شده و با مصرف انسان به بدن وی راه پیدا میکند.این درست است که خاک یک ترکیب تامپون یا بافری است یعنی در مقابل افزایش یا کاهش مقدار اسیدهای خاک مقاومت دارد ولی این مقاومت تا حدی پاسخگو است ودر صورت افزایش باید منتظر مشکلات دیگر باشیم.و اما مشکلات ما فقط به کودهای شیمیائی منتهی نمیشود، بلکه مشکل اصلی جوامع امروزی سموم شیمیائی است که برای دفع آفات گیاهان استفاده میشوند.این مواد از خطرناکترین ترکیبات برای انسانها وحیوانات ومحیط زیست به شمار میروند.کمترین مقدار از آنها باعث بروز انواع سرطان در انسانها میشود.آیا ما از روی مطالعات و اصول کارشناسی اقدام به مصرف این سموم میکنیم؟استفاده از ترکیباتی نظیر دیازینون،مالاتیون،کاپتان،متیل بروماید، ترکیبات مس و ......جهت کنترل آفات گیاهان،اثرات زیانباری بروی محیط زیست میگذارد.آیا کشاورز از دوره کارنس سم اطلاعاتی دارد؟آیا وی میداند در صورتی که قصد استفاده از متیل بروماید یا ترکیبات مشابه آن را داشته باشد، نباید کمتر از یک ماه مانده به برداشت محصول از آن استفاده کند؟همه اینها سوالات بسیار پیچیده ای هستند. مغازه سم فروشی برای سود بیشتر و نیز کشاورز برای کنترل آفات از آن استفاده میکند.در این میان مردم هدف اصلی این خطر قرار دارند.طی تحقیقاتی که در منطقه شمیرانات تهران انجام شده مشخص گردیده است که در ماههای اردیبهشت وخرداد که سموم کشاورزی در بیشترین استفاده خود  هستند.آب چاههای مزارع خیلی دورتر آلوده به ترکیبات شیمیائی سموم شده اند.یعنی سموم کشاورزی وارد خاک میشوند در آبها حل میشوند و وارد چاههاو آبهای زیر زمینی میشوند.آبهای زیر زمینی نیز به مصرف انسان رسیده ویا در زمینه های کشاورزی استفاده میگردد.میکروارگانیسم های خاکی از بین میروند. فعالیت جانداران خاکی متوقف میشود.خاک حاصلخیزی خود را از دست میدهد.آبها آلوده میشوند.گیاهان در معرض ترکیبات سمی قرار میگیرند.چه بسا ترکیباتی در سموم وجود دارند که به راحتی از بین نمی روند و وارد بدن انسانها میشوند.در بدن انسان سلول های طبیعی جهش داده وانواع سرطانها به وقوع می پیوندد.برای جلوگیری از این خطرات چه باید کرد؟برای مقابله با همه این خطرات اکثر کشورهای اروپائی اقدام به ایجاد کشاورزی ارگانیک نموده اند زیرا آنها فهمیده اند که کودها وسموم، خطر اصلی برای انسانها ومحیط زیست به شمار میروند.کشاورزی ارگانیک یعنی کشاورزی که در آن خبری از کودهای شیمیائی وسموم آفت کش نیست.اکثر کشورهای اروپائی از کودهای نانو استفاده میکنند که توسط گیاه جذب شده وخطر کمتری برای محیط زیست وانسانها دارند.بعضی از کشورها نظیر هلند که از کشورهای پیشرو در علم باغبانی و کشاورزی هستند گونه های گیاهی مقاوم به آفات ایجاد کرده اند که نیازی به سم پاشی ندارند وریشه آنها طوری  ایست که از حداقل مواد خاکی حداکثر استفاده را میکنند.آیا زمان آن نرسیده که ما هم از این خطرات دور شویم؟خودتان قضاوت کنید در مشگین شهری که کلا کشاورزی اش را باغات تشکیل داده اگر هر کشاورزی به طور متوسط 20 لیتر سم استفاده نماید چندین هزار لیتر مواد خطرناک سمی وارد محیط زیست میشود !فارغ از آنکه آیا نتیجه ای خواهد داشت یا خیر! و پیامدهای آن در آینده نه چندان دور آشکار خواهد شد.!!

گیاهشناسی فیکوس زینتی،تکثیر ونگهداری از آن

نام فارسی

فیکوس

فیکوس بنجامین

 

نام انگلیسی

fig

نام تیره

Moraceae

نام علمی

Ficus spp

گیاهشناسی فیکوس:فیکوس ها دسته بزرگی از گیاهان هستند که بیش از 600گونه دارند ودر بین آنها درخت انجیر(Ficus carica) ودرخت کائو چو(Ficus elastica)از نظر اقتصادی وباغبانی بسیار حائز اهمیت هستند.ولی گونه های از فیکوس که در منازل به عنوان گیاه زینتی نگهداری میشوند نیز قابل توجه بوده وجایگاه خودشان را دارند.فیکوس بومی مناطق گرم و استوائی بوده و دارای شیرابه های هستند که در صورت زخمی شدن از پوست آنها جاری میشود.در فیکوس معمولی بر خلاف انجیر کرکی در روی برگ ندارد و برگها زیبا وبراق هستند.شکل انشعابات رگبرگی در فیکوسها بسیار حائز اهمیت هستند. زیرا از این اختلاف در شناسائی آنها استفاده میشود.اکثر فیکوسها یک پایه بوده و گلهای ریز بدون پوشش انها در نهنج حفره ای کم وبیش بسته، ظاهر میشوند.فیکوس ها از نظر فرم رشد به سه شکل درختی، بوته ای و رونده هستند.


هدف از استفاده  فیکوس:به عنوان درختچه زینتی و برگهای زیبا وبراق آن در منازل استفاده میشود.


انواع گونه های فیکوس با ذکر نام  علمی آنها که در داخل منازل به عنوان درختچه زینتی استفاده میشوند:

1)فیکوس بنجامین(Ficus benjamina)که به فرم درختی رشد کرده وبومی هند است.برگهای آن ریز وکشیده است.شاخه ها آویزان و حالت ابشاری دارند.این فیکوس شرایط داخل آپارتمان را به خوبی تحمل مینماید.رقم Variegata دارای برگهای ابلق میباشد.

2)فیکوس برگ بیدی(Ficus bennendijkii)دارای برگهای باریک و کشیده شبیه برگ درخت بید ودارای ریشه های هوایی است که به بستر کاشت رسیده و حالت نگه دارنده دارد.

3)فیکوس معمولی(Ficus elastica)که به درخت لاستیک یا Rubber tree مشهور است. برگهای متناوب و به فرم مستطیلی و تخم مرغی است.جوانه های جوان معمولا توسط یک غلاف قرمز احاطه شده است.دارای واریته ابلق به نام F.e. Doescheri میباشد.این گونه بسیار مناسب منازل بوده واتاقهای سرد وگرم را نیز تحمل میکند.

4)Ficus diversifolia فرم رشد به صورت بوته ای است و مردم بریتانیا به آن Mistletoe می گویند.دارای برگهای ریز و چرمی  بوده که نوک آن پهن و دم حالت باریک شونده ای دارد.دارای میوه های کوچک شبیه انجیر دارد. در گلدان تا ارتفاع 75 سانتی متری رشد میکند.

5)Ficus lyrata فیکوس برگ پهن، یا فکوس برگ ویلونی که به فرم درختی رشد میکند.برگه ها فوق العاده بزرگ و به رنگ سبز تیره بوده و رگبرگ آن درشت ونمایان است. برگ شبیه ویولون است. به انگلیسی Fiddle-leaf fig میگویند. در منازل استفاده های زیادی دارد.

6)فیکوس برگ ریز یا  Ficus pumila که به فیکوس پیچ شهرت دارد و به صورت رونده رشد میکند.در گلخانه ها از دیوارها بالا میرود ومانند عشقه رشد میکند.برگهی مسن در کشت گلدانی بعد از مدتی میریزند.

7)انجیر معابد یا Ficus religiosa که به فیکوس برگ تبریزی نیز مشهور است وبرگها شبیه صنوبر و تبریزی است.دارای رقمی ابلق به نام variegata میباشد.

8)Ficus radicans که به فرم رونده رشد میکند.برگها به فرم نیزه ای با نوک تیز و به رنگ سبز روشن میباشد.در رقم variegata لبه برگ سفید متمایل به کرم رنگ بوده و برای آویز یا قرار دادن در لبه طاقچه ها مورد استفاده است.


نیازهای فیکوس زینتی:فیکوس نیازمند نور کم بوده وحرارت اتاقها را تحمل میکند.خاک باید غنی از مواد آلی باشد.بعد از هر سه سال گلدانها عوض میشوند.تغذیه به صورت محلول پاشی با کودهای نیتروزنه ، فسفره و پتاسه و یا کودهای کامل که دارای عناصر میکرو نیز میباشد. در زمان رشد ونمو مناسب است.از خیس کردن برگها نیز جلوگیری کنید. نیاز آبی آن متوسط بوده و رطوبت خاک در حد متوسط برای آن مناسب است.


تکثیر فیکوس زینتی:تکثیر فیکوسهای زینتی توسط قلمه، خوابانیدن هوائی وبذر صورت میگیرد.


گالری عکسهای فیکوس زینتی

فیکوس بنجامین فیکوس برگ بیدی
فیکوس معمولی فیکوس
فیکوس برگ پهن فیکوس پیچ
انجیر معابد فیکوس

گیاه دیفن باخیا، تکثیر ونگهداری از آن

نام فارسی

دیفن باخیا

دیفن باخیا

نام انگلیسی

Tuftroot

نام تیره

Araceae

نام علمی

Dieffenbachia seguine

گیاهشناسی دیفن باخیا:بومی کشور برزیل بوده،و یک گیاه گرمسیری است. علفی چندساله بوده و متعلق به تیره آراسه میباشد.برگهای زیبا وپهنی دارد. ساقه معمولا بدون انشعاب میباشد.ساقه نرم وآبکی بوده ، برگها به رنگ سبز با لکه های سفید و زرد و رگبرگ اصلی کاملا مشخص است.برگها بسته به نوع رقم پهن و بزرگ و یا کوچک میاشد.برگهای انتهائی مداوما در حال تکثیر میباشد. نامگذاری جنس آن به افتخار پزشک آلمانی به نام Johann Friedrich Dieffenbachمیباشد که در قرن 19 میلادی میزیسته است.مردم بریتانیا نام دیگری به گیاه دیفن باخیا نسبت داده اند و آن Dumb-cane یا عصا لالی میباشد که از اثر ناخوشایند عصاره سمی آن روی دهن و گلو گرفته شده است.دو گونه دیگر از جنس Dieffenbachia نیز در گلکاری حائز اهمیت میباشند که اسامی انها به قرار زیر است:

 Dieffenbachia camille

Dieffenbachia maculata


هدف از پرورش گیاه دیفن باخیا:به خاطر برگهای پهن وزیبای خود به عنوان گیاه گلدانی در اکثر منازل پرورش داده میشوند.


تکثیر گیاه دیفن باخیا:تکثیر به وسیله قلمه صورت میگیرد. برای اینکار برگ انتهائی به همراه 10 سانتی متر از ساقه فوقانی را قطع نموه ودر ماسه شسته به همراه تورب قرار داده و دمای محیط را در 25 درجه سانتی گراد تنظیم میکنند.سپس قلمه های ریشه دار شده را در گلدانهای سبکی که حاوی تورب یا خاک برگ پوسیده است کشت میکنند.بقیه قسمتهای ساقه دیفن باخیا نیز قابل تکثیر مباشد .بطوری که ان را به نحوی برش میدهیم که حداقل دارای یک جوانه یا بیشتر باشد.


دما برای نگهداری دیفن باخیا:معمولا دمای 25 درجه سانتیگراد مناسب میباشد. طالب گلخانه های گرم میباشد.


خاک:دیفن باخیا خاک مرطوب را می پسندد.


نور: دیفن باخیا به نور کمی نیاز دارد وعموما مقاوم به سایه بوده ودر قسمتهای تاریک منازل به خوبی رشد میکند.


آبیاری:آبیاری باید منظم وبه فواصل معینی باسد. ترجیحا فاصله بین ابیاریها طوری باشد که خاک کم کم خشک شود.


مشکلات گیاه دیفن باخیا:در بیشتر رقم ها ،برگهای پائینی به تدریج میریزندو ساقه گیاه حالت لخت به خود میگیرد.و در این صورت گیاه زیبائی خود را از دست میدهد.همچنین گیاه دیفن باخیا در صورت مساعد بودن محیط گل سفید رنگی باز میکند که بسیار بدبو بوده وتحمل ان دشوار است. در این صورت باید گل برش داده شده وبه دور انداخته شود.از مشکلات بعدی آن ایجاد حساسیت گیاه دیفن باخیا در اثر عصاره سمی ان بروی دهان وگلو میباشد.بطور کلی تماس پوست با ان ایجاد مشکلاتی میکند. وباید عموما دور از دسترس کودکان باشند.


بیماری گیاه دیفن باخیا:گیاه دیفن باخیا به بیماری پوسیدگی ساقه حساس است.به طوری که در سال 1360 در گلخانه های کرج هزاران پایه از این گیاه مبتلا به بیماری پوسیدگی ساقه شدند(گلکاری،دکتر احمد خلیق).

کنترل بیماری:برای کنترل این عارضه میتوان بین گلدانها فاصله داده شود تا تهویه بیشتر باشد،دقت در آبیاری و طوری که شاخه وبرگ دیفن باخیا خیس نشود.و محلول پاشی با زینب مفید میباشد.ضد عفونی خاک و بسترهای کشت بویژه گلدانها نیز مهم بوده و توصیه میشود.


گالری عکسهای دیفن باخیا

 

دیفن باخیا دیفن باخیا
دیفن باخیا دیفن باخیا

گیاهشناسی بلاغ اوتی(علف چشمه)و خاصیت داروئی آن

بلاغ اوتی

نام فارسی

علف چشمه

نام بومی (مشکین شهر)

بلاغ اوتی 

نام انگلیسی

water cress

نام تیره

Brassicaceae

نام جنس

Nasturtium

نام گونه

officinale

گیاهشناسی بلاغ اوتی(علف چشمه):

بلاغ اوتی(علف چشمه) از تیره شب بو بوده و گیاهی دولپه و علفی  چندساله میباشد.از اختصاصات گیاهان تیره شب بو وجود پرچمهای تترا دینام و میوه خرجین یا خرجینک میباشد.ساقه گوشتی گیاه علف چشمه تا ارتفاع ۶۰سانتی متر رسیده و به آسانی میشکند.بدون کرک بوده و ساقه ها متعدد است.در محل اتصال ساقه های فرعی به ساقه اصلی زایده های سفید رنگی آویزان است.برگ از نوع مرکب شانه ای زوج بوده و بیضی شکل است. علف چشمه گیاهی آبزی بوده که در آبهای زلال وتمیز چشمه ها و دره ها رشد میکند. یعنی آبهای زلال کم عمق با جریان کند را ترجیح میدهد.گل آذین از نوع خوشه که پایه کوتاهی دارد دارای ۴ عدد گلبرگ  وگل به رنگ سفید بوده و میوه از نوع خرجین (Silique)میباشد. گلبرگ ها ۳الی ۵ میلیمتر طول دارند. دانه گیاه بلاغ اوتی  در داخل خورجینهای سیلندری شکل نازک به طول ۱۰ الی ۲۵ میلیمتر قرار داشته وخود دانه ۱میلیمتر طول دارد.دانه ها در چهار ردیف در داخل خورجین قرار گرفته اند.ریشه از نوع افشان و  تارهای نازکی دارد. تکثیر گیاه بلاغ اوتی توسط قطعات ساقه های ریشه دار شده ونیز توسط بذر صورت می پذیرد.بلاغ اوتی به صورت وسیعی در آمریکای شمالی و جنوبی و اروپا وآسیا گسترده شده است.گیاه بلاغ اوتی در چشمه های آب آشامیدنی دره آغ بلاق روستای باللوجه بوفور رشد میکند وبومیان نیز از ان به عنوان سبزی تازه خوری استفاده میکنند. در بازار مشکین شهر بلاغ اوتی که از دره ها جمع آوری شده اند به عنوان سبزی به فروش میرسند.


توجه : بعد از جمع آوری گیاه بلاغ اوتی آن را بدقت در آب شسته وحدالمقدور در مایع های برای شستن سبزی ها بکار میرود ریخته و نگهدارید . زیرا گیاه بلاغ اوتی دارای زالو  و میکروارگانیسم های ریز که در آب شیرین تمیز رشد میکنند است واین زالوها اگر به روده گوارش انسان راه یابند باعث ایجاد زخم در محل مربوطه وحتی آسیبهای جدی دیگر میشوند چون زالو اگر به پوست انسان برسد به شدت به آن چسبیده و جدا کردن آن دشوار است!


بحث آزاد : در بعضی از کتبها نوشته شده که گیاه بلاغ اوتی در  مرتع  رشد میکند. ولی اشتباه است. زیرا اگر آب تمیز و فراوان در اختیار این گیاه نباشد سریع از بین خواهد رفت ونیاز به آب تمیز و روان دارد. این گیاه چطوری میتواند در مراتع خشک رشد کند؟هیچ کسی تا به حال گیاه بلاغ اوتی را در مرتع ندیده است. شما خودتان قضاوت کنید. معلوم نیست بعضی از اطلاعات از کجا آمده است!!


خواص داروئی گیاه بلاغ اوتی(علف چشمه):

 گیاه بلاغ اوتی دارای ویتامینها و مواد معدنی فراوانی میباشد.و ارزش غدائی و داروئی زیادی دارد.وجود ویتامین C فراوان در آن این گیاه را به عنوان داروی ویژه ای علیه بسیاری از بیماریهای مزمن تبدیل ساخته است.برگها آن ضد جرب،تصفیه کننده ، مدر ،خلط آور ،مسهل ،کاهش میزان قند خون در بیماران دیابتی، کاهش دندان درد،محرک واشتها آور  میباشد.گیاه بلاغ اوتی به صورت ویژه ای در درمان عفونت ششها مورد استفاده واقع میگردد.عصاره ان به صورت خوراکی و موضعی جهت کاهش نابسامانی های سینه وکلیه ونیز کاهش سوزش های پوستی و .. مورد استفاده واقع میگردد.اگر به صورت موضعی استفاده شود باعث تحریک رشد مو در سر میشود وموهای سر را زیاد می کند.پماد موضعی آن جهت درمان تومورهای لنفاوی به صورت ویژه ای استفاده میشود.استفاده بیش از حد آن موجب بروز بعضی از حساسیتها در افراد مختلف میشود.گفته میشود در درمان بیماری دیابت نیز نقش عمده ای دارد.


ورود به سایت گیاهان داروئی مشکین شهر