انواع درختان میوه از نظر گیاهشناسی و توضیحات علمی در مورد میوه درختان
میوه در درختان از نظر گیاهشناسی به گروه های مختلفی تقسیم بندی می گردد که یک دانشجوی گیاهشناسی و باغبانی در وهله اول می بایست آنها را بداند.
تعریف میوه از نظر گیاهشناسی: از لحاظ گیاهشناسی میوه(Fruit) تخمدان رشد کرده است که در اثر گرده افشانی(Pollination) و تلقیح(Fertilization) یا بدون گرده افشانی یا تلقیح حاصل می گردد.دیواره تخمدان یا همان پریکارپ از سه بخش برون بر یا اگزو کارپ، میان بر یا مزو کارپ و درون بر یا اندو کارپ تشکیل شده است.
تعریف میوه از نظر باغبانی: قسمت گوشتی و خوراکی یک گیاه چند ساله را که در شکل گیری آن بخش های مختلفی گل به صورت مستقیم مشارکت دارند.
در این بحث ما بیشتر از لحاظ گیاهشناسی میوه ها را تقسیم بندی و بحث خواهیم نمود.
به طور کلی ساختار میوه ها را به سه گروه اصلی تقسیم بندی می کنند:
1-میوه های ساده:Simple Fruits
2-میوه های مرکب:Multiple Fruits
3-میوه های مجتمع:Aggregate Fruits
تقسیم بندی میوه های ساده:
1-1-میوه های ساده دانه دار: در میوه های ساده میوه از یک تخمدان بوجود می آید.از میوه های ساده دانه دار می توان به سیب،گلابی،به،زالزالک،ازگیل اشاره کرد.میوه سیب در اصطلاح پوم نامیده میشود و در کل یک میوه کاذب به شمار می رود زیرا از تغییر و تحول نهنج به وجود می آید.سیب دارای یک مادگی 5 برچه ای است و در هر برچه 2 عدد تخمک وجود دارد و اگر همه آنها بارور شود یک میوه سیب دارای 10 عدد بذر خواهد بود.در سیب برون بر یا Exocarpپوست نازک میوه،میان بر یا مزوکارپ قسمتی گوشتی و خوراکی میوه، ودرون بر یا اندوکارپ شامل بذر های های میوه سیب هست.در بعضی منابع به میوه سیب شفت کاذب گفته می شود.
1-2-میوه های ساده هسته دار: این میوه ها دارای دورن بر سفت و محکم بوده و در اصطلاح به آنها میوه شفت دار گفته میشود. این میوه ها از قبیل:گیلاس،هلو و شلیل،آلبالو،زردآلو،گوجه سبز، آلو، بادام میاشد.هلو دارای یک مادگی تک برچه ای بوده و در هر برچه 2 عدد تخمک وجود دارد که فقط یکی از آنها بارور می گردد.
1-3-میوه های ساده از نوع سته دار: این نوع میوه های دارای دانه های بسیار زیاد ی بوده که در گوشت داخل میوه شناور اند، مثلا: انگور ،انگور فرنگی،کیوی فروت،خرما موز،سنجد،انارف مرکبات،میوه برگ بو، زرشکاند.به میوه مرکبات سته هیسپریدیم می گویند که قسمت گوشتی آن به چند بخش مختلف تقسیم شده و پوست میوه حالت چرمی شکل دارد، به کدوئیان سته Pepo گفته میشود. میوه انار را گاهی اوقات بالوستا هم می گویند.یعنی دارای چند حجره می باشد.
1-4-میوه های ساده فندقه ای:به میوه های آجیلی نظیر گردو ،بلوط، پکان،فندق گفته می شود.البته میوه های فندقه به دو گروه میوه های فندقه شکوفا یا ناشکوفا تقسیم بندی می گردند.
2-میوه های مرکب: میوه های مرکب از گلهای متعدد بروی یک گل آذین تشکیل شده اند.مانند: آناناس،انجیر،توت که از میوه های مرکب به شمار می آیند. در توت چندین عدد گل بروی گل آذین پس از گرده افشانی و تلقیح تبدیل به میوه مرکب میشود.به میوه انجیر سیکونیوم و به میوه اناناس سینکارپ گفته میشود.در انجیر نهنج بیرون و تخمدان داخل و در اناناس نهنج داخل و تخمدان بیرون است.
3-میوه های مجتمع:در این میوه ها مادگی های متعدد بروی یک نهنج مشترک قرار می گیرند.مانند میوه توت فرنگی و تمشک. در توت فرنگی میوه شامل مادگی های متعدد با تخمدان ساده بروی یک نهنج مشترک می باشد.هر مادگی پس از تلقیح میوه حقیقی از نوع فندقه خشک نا شکوفا بوجود می آورد.ولی تمشک یک مادگی با برچه های متعدد 70الی 100 عدد بوده و هر کدام پس از لقاح یک میوه شفت کوچک بوجود می آورد.پس میوه تمشک از اجتماع شفتک ها و میوه توت فرنگی از اجتماع فندقه ها یا همان اکن ها بوجود می آید.
منابع
1-جلیلی مرندی،رسول.1386.میوه های ریز.انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.چاپ دوم .
2-جلیلی مرندی،رسول.1388.میوه های مناطق معتدله.انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.چاپ اول.
3-جلیلی مرندی،رسول.1390.میوه های مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری.انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.چاپ اول