تراریوم یا باغ شیشه، تهیه و نگهداری از باغ شیشه ای
باغ شیشه ای یا تراریوم:
باغ شیشه ای یا تراریوم Terrarium به مفهوم نگهداری برخی از گیاهان آپارتمانی در داخل شیشه سربسته و یا نیمه باز به منظور ایجاد منظره ای زیبا میباشد.باغ شیشه ای باعث ایجاد شرایطی مناسب برای رشد برخی از از گیاهان حساس میشود که کمترین مراقبت را در این روش می طلبند.
شکل بزرگتر باغ شیشه ای، اتاقک رشد وشکل بزرگتر آن یک گلخانه است.در واقع میتوان گفت که باغ شیشه ای شکل خانگی اتاقک های رشدی است که در برخی از دانشگاهها ومراکز تحقیقاتی برای تولید و نگهداری گیاهان به روش غیر جنسی و نیز علم کشت بافت Tissue Culture به کار میرود.
تاریخچه باغ شیشه ای: باغ شیشه ای شاید بتوان گفت سیستم تغییر یافته ظروف شفاف یا Transparent Container میباشد.شواهدی حاکی است که مخترع تراریوم دکتر ناتانیل بی - وارد از لندن است که به کنجکاوی به فکر پرورش گیاهان در داخل ظرف شفاف یا شیشه ای افتاده است.بعدا وی در سال 1842 میلادی کتابی با نام One the Growth of plants in closely glazed case به معنی رشد گیاهان در جعبه های شفاف سربسته را تالیف نموده است.
از محاسن پرورش گیاهان در باغ شیشه ای این است که آب و رطوبت محیط از دست نرفته و همچنین ورود عوامل بیماریزای گیاهی به باغ شیشه ای مسدود میگردد.از نام های دیگر باغ شیشه ای یا تراریوم میتوان به "پلانتاریوم" یا "جعبه گیاه" اشاره کرد.
ظروف مورد نیاز برای باغات شیشه ای باید شفاف و عاری از کدری باشد تا اولا نور بهتر وارد تراریوم شود و ثانیا درون تراریوم بهتر دیده شود.معمولا انتخاب ظرف شیشه ای امری سلیقه ای میباشد بسیار از افراد باغات شیشه ای را در درون ظرف شیشه ای آکواریوم مانند پرورش میدهند.
تفاوت ظروف شیشه ای تراریوم :ظروف شیشه ای با دهانه باریک برای تراریوم بسیار مناسب اند زیرا باعث حفظ رطوبت محیط میشود ولی کاشت گیاه درون آن کمی مشکل به نظر میرسد.ولی در عوض ظروف با دهانه بزرگ ، کشت گیاه در درون آن به آسانی انجام میگرد و در عوض حفظ رطوبت در آن مشکل است.
ایجاد باغ شیشه ای در مشگین شهر: یکی از همشهریان خوش ذوق مشگین شهری که قصد ایجاد باغ شیشه داشت واز من کمک خواسته بود به صورت سلیقه ای و بنا به ذوق فردی یک لامپ دیود که در رنگهای مختلف روشن میشود را در درون باغ شیشه ای قرار داده بود که منظره ای بسیار زیبا به باغ شیشه ای بخشیده بود.به وی پیشنهاد گردید که گل سنگ یا هیپستوس که حاوی رنگهای متنوع در برگ خود است را در طراحی باغ شیشه ای استفاده نماید. سلیقه در طراحی باغات شیشه ای بسیار مهم است.
بستر کاشت و انتخاب گیاهان مناسب برای باغ شیشه ای:بهترین ترکیب برای محیط کشت در باغ شیشه ای ترکیبی از خاک باغچه ، ماسه شسته و پیت ماس است.توجه نماید که بستر کشت باید Free from disease یا عاری از عوامل بیماریزا باشد. بهتر است خاک ترکیب شده برای خاک باغچه را به مدت 30 دقیقه در دمای 60 درجه توسط بخار آب گندزدایی یا Disinfection نمود.معمولا در باغات شیشه ای کمتر از کود استفاده میگردد زیرا رشد گیاه در باغ شیشه ای باید کمتر باشد.
نکاتی علمی که در ایجاد باغ شیشه ای باید مد نظر باشد:
در انتخاب گیاهان مناسب برای تراریوم باید دقت نمود که گیاهانی انتخاب شوند که به رطوبت و نور کم یا متوسط سازگار باشند. بنابراین کاکتوس ها مناسب باغ شیشه ای نیستند.باید توجه داشت که در کاشت مختلط گیاهان در باغات شیشه ای باید دقت نمود که نباید گیاهان C4 با گیاهان C3 در یک باغ شیشه ای کشت شوند.زیرا در این صورت گیاه C3 از گرسنگی خواهد مرد. به این دلیل که سیستم فتوسنتزی گیاه C4 قوی تر از گیاه C3است . یا به عبارت دیگر تنفس نوری در گیاهان C4 وجود ندارد که این امر ناشی از سیستم کرانز در گیاهان C4 است. گیاهان C3 با اتلاف انرژی در تنفس نوری مواجه اند که این امر باعث کاهش راندمان فتوسنتز در آنها است.گیاهان کربن 3 گیاهانی اند که اولین ماده حاصل از کربوکسیلاسیون در آنها ماده ای سه کربنه به نام فسفو گلیسیریک اسید بوده و در گیاهان کربن 4 اولین ماده حاصل از کربوکسیلاسیون ترکیب 4 کربنه به نام اگزالو استات است. به طور متوسط شدت فتوسنتز درگیاهان کربن چهار ،حدودا دوبرابر گیاهان کربن 3 میباشند. توضیحات اضافی در مورد فیزیولوژی گیاهان کربن 4 و کربن سه از حوصله این بحث خارج است. ولذا علاقه مندان به مبحث فتوسنتز میتوانند برای کسب اطلاعات سودمند در این زمینه به کتاب پر محتوای " زندگی گیاه سبز" نوشته دکتر گالستون دیویس ساتر و ترجمه دکتر لسانی و دکتر مجتهدی مراجعه کنند.
مراحل ایجاد تراریوم به طور کلی شامل بخشهای زیر است:
۱ـاولین بخش مربوط به تهیه شیشه ویا درست کردن قاب شیشه ای است.
۲-ریختن سنگریزه های درشت و تمیز در کف باغ شیشه ای به منظور ایجاد سیستم زهکشی مناسب
۳- استفاده از ذغال فعال بروی شن های درشت به منظور حذف بوی بد محیط ناشی از فعالیت میکرو ارگانیسم ها
۴-استفاده از لایه ای از پارچه یا تور یا خزه اسفاگنوم بروی ذغال فعال تا از رسوب ذرات خاک بروی ذغال فعال جلوگیری گردد.
۵-ریخت خاک اماده و گندزادیی شده به عمق ۵ سانتی متر در محیط کشت
۶-انتخاب گیاه مناسب باغ شیشه ای
۷-کاشت گیاه به طوری که سوراخی در محیط کشت ایجاد شده و گیاه درون آن قرار گیرد.توجه شود که در شیشه هایی که از هر طرف زاویه دید دارد بهتر است که گیاهان بزرگتر در وسط قرار گرفته و گیاهان کوچکتر در حاشیه قرار گیرند.
۸-استفاده از عناصر دیگر در ایجاد باغ شیشه ای نظیر تکه سنگ کوچک رنگی ،پوست درختان ، مجسمه های کوچک و حیوانات و ........
مراقبت از باغ شیشه ای:
۱- آبیاری کم: تراریوم های بسته هر ۲ الی ۴ ماه نیاز به آبیاری دارند.
۲-نور: متناسب با نیاز گیاهان باشد نور زیاد باعث خم شدن ساقه به طرف نور شده وعامل ناخوشایندی است.
۳-دما: بهترین دما برای تراریوم ها در محدوده ۱۸ الی ۲۴ درجه سانتی گراد است. علاقه مندان میتوانند براحتی از دماسنج هایی که به صورت کاغذی فرم در شیشه آکواریوم ها بسته شده ودما را نشان میدهند در تراریوم از آنها استفاده کنند.
لیست گیاهان مناسب برای باغ شیشه ای یا تراریوم
|
نام فارسی |
نام انگلیسی |
نام علمی |
|
گیاه آلومینیومی |
Aluminium plant |
Pilea cadierii |
|
سینگونیوم |
Syngonium |
Syngonium podophyllum |
|
بگونیا |
Begonis |
Begonia Spp |
|
گل سنگ |
Pink polka dot |
Hypoestes panguinolenta |
|
فیتونیا |
Nerve plant |
Fittonia spp |
|
ساکسیفراژ |
Strawberry begonia |
Saxifraga sarmentosa |
|
مارانتا |
Prayer plant |
Maranta spp |
منابع :
دکتر کافی ، مهندس قاسمی قهساره ، گلکاری علمی و عملی ،جلد دوم،چاپ رضوی،نوبت چاپ دوم،1389
دکتر گالستون دیویس ساتر، زندگی گیاه سبز ،ترجمه دکتر لسانی و دکتر مجتهدی ،چاپ ششم ، سال 1386
توجه:
هرگونه کپی برداری از مطالب بدون ذکر منبع غیر قانونی بوده ودر صورت مشاهده قابل پیگیری خواهد بود
+ نوشته شده در ساعت توسط
|