علوم زیستی

گیاهشناسی بابا آدم:

گیاه بابا آدم از تیره آفتابگردان و زیر تیره لوله گلی ها (Tubuliflores) می باشد.گیاهان این زیر تیره فقط گلهای لوله ای دارند.در دنیا از جنس Arctium  در حدود ۵ گونه گیاه علفی دوساله داریم.برگ های آن متناوب، کرک دار با حاشیه کامل می باشد.گل آذین از نوع کپه بوده و گلچه ها به حالت لوله ای ، دو جنسی ، به رنگ ارغوانی یا سفید می باشد. بساک در پایه تیرکمانی و  خامه گل خطی هستند.میوه از نوع فندقه می باشد.جنس بابا آدم در ایران 4 گونه گیاه علفی عمدتا دوساله دارد.دمبرگ برگهای پایه ای تو پر ،گلچه ها تقریبا هم طول با برگک های گریبان هستند.ریشه ها ۱۲۰ سانتی متر ارتفاع و ۲.۵سانتی متر قطر دارند.

عادت رشدی گیاه بابا آدم: بابا آدم خاکهای کلسیم دار ار ترجیح می دهد وبه طور گسترده ای در چمن زارها و جنگلها رشد می کند.در بیشتر قسمتهای اروپا بویژه انگلستان و شرق تا غرب قاره آسیا رشد می نماید.دره خیاو چای مشکین شهر ونیز منطقه قارالار روستای میرک محل های اصلی رویش گیاه باب آدم میباشد.

ویژگی های فیزیکی:

گیاه بابا آدم دوساله بوده وتا ارتفاع ۲ متری نیز رشد می نماید.دوره گلدهی آن از تیرماه تا شهریورماه می باشد.و دانه های آن از شهریورماه تا مهرماه می رسند.گلها هرمافرودیت (دو جنسه، یعنی هم مادگی و هم پرچم دارد)و عموما توسط زنبورها و پروانه ها گرده افشانی می شوند.گیاه بابا آدم خاک سبک (شنی)، خاک متوسط بافت(لومی) و خاک سنگین بافت نظیر خاک رسی را با زهکش مناسب را می پسندد.عمدتا خاک های اسیدی تا خنثی و خاکهای مرطوب را ترجیح می دهد.و در PH چهار و نیم تا هشت ونیم به خوبی رشد می کند.

بخش های خوراکی:ریشه، برگها ، دانه ها و ساقه

ریشه ها هم به صورت خام وهم به صورت پخته مورد استفاده قرار می گیرد.یعنی ریشه های بسیار جوان به صورت خام مورد استفاده قرار می گیرد.ولی معمولا ریشه های پیر یا قدیمی پخته میشوند.ریشه ها ۱۲۰ سانتی متر ارتفاع و ۲.۵سانتی متر قطر دارند.اما بهترین زمان برداشت ریشه ها زمانی است که تقریبا ۶۰ سانتی متر ارتفاع داشته باشند.ریشه های قدیمی یا بسیار دراز هسته های چوبی شده ای دارند که مناسب نیستند.ریشه های جوان طعم ملایمی دارند.ریشه ها دارای رنگ سفید می باشد ولی وقتی در معرض نور خورشید قرار می گیرد سریعا دچار رنگ پریدگی میشوند.ریشه ها میتوانند برای استفاده های بعدی خشک شوند.ریشه ها دارای ۲.۵درصد پروتئین،۰.۱۴درصد چربی،و ۱۴.۵ درصد کربوهیدرات می باشد.همچنین ریشه ها شامل ۴۵درصد اینولین می باشد. اینولین نشاسته ای است که توسط بدن انسان جذب نمی شود و توسط مدفوع پس داده میشود.در بعضی از افراد اینولین موجب تخمیر در روده شده وباعث نفخ در انان میشود.به گفته بومیان مشکین شهری در موقع گل دادن گیاه بابا آدم ریشه کم کم خاصیت خود را از دست داده یا پوک میشود. ولی هنوز مستندات علمی بر این ادعا موجود نیست.

 برگهای جوان نیز به صورت خام یا پخته مورد استفاده قرار می گیرد.برگ ها دارای ۳.۵درصد پروتئین ،۱.۸درصد چربی ،و ۱۹.۴ درصد کربوهیدرات می باشد. شاخه یا ساقه های جوان به صورت خام یا پخته مورد استفاده قرار میگیرد.(مانند مارچوبه واسفناج).و زمانی بهترین مزه را دارند که پوسته آنها را حذف کنیم.دمبرگها جوشانده شده ومورد استفاده قرار میگیرد.مغز ساقه گلدهنده به صورت خام در سالادها مورد استفاده قرار میگیرد.سبزی خوشمزه بوده وگاهی طعمی شبیه مارچوبه دارد.دانه ها میتواند مثل دانه های لوبیای سبز شده ، سبز گردد وبه استفاده برسد.

خواص داروئی گیاه بابا آدم: عمدتا در ریشه آن میباشد.

در بیماریها و مشکلات دستگاه گوارش به عنوان مدر ، معرق،تصفیه کننده خون مصرف می شود.مصرف موضعی آن در درمان بیماری پسوریازیس وایکتیوز می باشد. ریشه های آن مقوی ،ضد باکتری،ضد قارچ ، درمان آماس ،ملین ،مسهل صفرا،تصفیه کننده ،پائین آورنده قند خون میباشد.عصاره گیاه به صورت مالشی علیه طاسی و بی موئی مورد استفاده قرار میگیرد.برای اطلاع از دیگر خواص داروئی گیاه بابا آدم از این لینک استفاده نمائید. بومیان مشکین شهر عمدتا از ریشه های تازه آن استفاده می کنند.

ورود به سایت گیاهان داروئی مشکین شهر